Tez Yazım İlkeleri
EK 10. TEZ YAZIM İLKELERİ
Yazı Dili ve Anlatım
Tez hazırlanırken doğruluk, tarafsızlık, kontrol edilebilirlik ve açıklık ilkelerine uyulmalıdır.
Tüm tez içeriği (bilgisayar kaynaklı istatistik tabloları dahil) yalın, anlaşılır bir Türkçe ile yazılmalıdır.
Yazının dili kolay anlaşılır olmalı, elden geldiğince yabancı sözcüklerin Türkçe karşılıkları kullanılmalıdır.
Metinde geçen tıbbi deyimler kendi dilinde yazılabilir ya da Türkçe okunduğu gibi yazılır ancak seçilen yöntem tüm metin boyunca uygulanmalıdır. Özel isimler kendi dilinde olduğu gibi yazılmalıdır.
Tez içinde sık geçen deyimler kısaltılarak yazılabilir. Kısaltma metin içinde ilk kez geçtiği yerde parantez içinde gösterilmelidir (önsözde kısaltma kullanılmaz). Kısaltılacak deyimin önce açık şekli yazılmalıdır. Yazılan isimler ilk nasıl yazıldıysa bütün metinde aynı şekilde devam etmelidir (Örn; Prof Dr. Arşaluys Kayır şeklinde yazıldıysa öyle devam etmeli Arşa şeklinde kısaltılmamalıdır).
Tez boyunca akademik aşırmacılık ilkelerine uyulmalıdır (Tez yazımı öncesinde mutlaka bu ilkelerin neler olduğu okunmalıdır (Bunun için bkz: http://www.elyadal.org).
Ana başlıklar büyük harflerle koyu ve bir büyük punto kullanılarak yeni bir sayfa başına yazılmalıdır. Alt başlıklar (varsa eğer ….) büyük harflerle ve paragraf başında gösterilmelidir.
Sayfa düzeni ve yazı standardı:
- A4, beyaz sayfa kullanılmalıdır
- Kenar boşlukları alt-üst-sağ-sol 25-35 mm olarak ayarlanmalıdır.
- Metnin tamamı “Times New Roman ve veya Arial” yazı karakteri ile 12 punto olarak yazılmalıdır.
- Büyük-geniş tablolarda ölçü 8 puntoya kadar küçültülebilir
- Metnin tamamında “1,5 satır aralığı” kullanılmalıdır.
- Metin “iki yan yaslı” biçimde yazılmalıdır.
- Paragraflar içeriden başlamalı ve paragraflar arasında fazladan bir satır aralık boş bırakılmalıdır.
- İç kapak ile kabul onay sayfası dışındaki tüm sayfalara numara verilmelidir ve sayfa numarası sayfanın sağ alt köşesinde yer almalıdır.
Tezin yapısı
Tez düzeni aşağıdaki ana başlık sayfalarını içermelidir ve toplam sayfa sayısı 150-200 arasında sınırlandırılmalıdır. 200 sayfayı asla geçmemelidir.
*Dış Kapak
*İç kapak
*Jüri üyelerinin imza ve onay sayfası (onay almış ve en son basılı tez içinde)
*Önsöz
*İçindekiler
*Tablo ve şekiller listesi (varsa)
*Giriş
*Genel bilgiler ve kuramsal çerçeve
*Yöntem
*Uygulama ve bulgular
*Değerlendirme-tartışma
*Sonuç ve öneriler
*Kaynaklar
*Özet ve yabancı dil özeti
*Özgeçmiş
DIŞ KAPAK VE İÇ KAPAK: Dış kapak örneği Ek’te gösterilmektedir. İç kapak, dış kapaktan sonra gelen ilk sayfadır. Düzeni tamamen dış kapakla aynıdır ancak tez yazımında kullanılan normal kağıt kullanılır.
İMZA VE ONAY SAYFASI: Jürinin tezi kabulünü onaylayan ve jüri üyelerinin isimleri ve imza alanı bulunan bir sayfadır.
ÖNSÖZ: Tezin konusunu seçme ve bu konuyla ilgilenme nedenlerinin kısaca anlatıldığı bölümdür. Yazarın gönüllüğüne bağlı olarak, tezin hazırlanmasında katkıda bulunan kişi/kuruluşlara teşekkür gibi açıklamalar da bu bölümde belirtilebilir. En fazla iki sayfa olmalıdır.
İÇİNDEKİLER: Tezin daha sonraki ana bölümleri ve varsa alt bölümlerinin alt alta yazılarak sayfa numaralarının gösterildiği sayfadır.
TEZ İÇERİĞİ: Özgün bir fikrin (varsayımın) sınanması, uygulama saatlerinin tümünü kapsayan grubun sürecini takip edip özetleyen sunumlar, grup sürecindeki gidişi belirleyen bir grup çalışmasının ayrıntılı aktarıldığı diğerlerinin özet şeklinde sunulduğu ya da grup içindeki tek bir temanın çalışılmasının aktarılması şeklinde olmalıdır.
GİRİŞ: Tezin konusu ve konunun önemi hakkında kısaca bilgi verilen bölümdür.
AMAÇ: Tezin temel sorununun, kurgusunun anlatıldığı ve daha çok hangi sorulara yanıt arandığının, kısa ve açık bir dille anlatıldığı bölümdür. Varsayımlar maddeler halinde gösterilebilir.
GENEL BİLGİLER VE KURAMSAL ÇERÇEVE: Çalışmanın daha iyi anlaşılmasını sağlayan bilgiler tezin bütününün 1/5 ini geçmeyecek şekilde (30-35 sayfa) bu bölümde verilir. Burada önemli olan psikodrama ve onun katkısıyla anlaşılmaya çalışılan alanla ilgili içeriğe katkı sağlayan bilgiler ayrıntıya kaçmadan aktarılır. Birebir alıntılardan daha çok bunlar kaynak gösterilerek sentez içerik aktarımı uygundur. Psikodrama kuram ve tekniği ile çalışma konusunun bağlantısına okuyucu burada ısındırılır. Psikodrama-sosyometri, tezde çalışılan konuyla bağlantılı şekilde yazılır.
YÖNTEM: Çalışma için seçilen katılımcıların seçim biçimi ve onların özelliklerinin belirtildiği ve uygulanan ölçüm araçlarının tanıtıldığı ve uygulama boyunca izlenen yolların anlatıldığı bir bölümdür.
Katılımcılar: Bu bölümde, katılımcıların seçim tekniği, seçim için yapılanlar; çalışmaya alınma ve çalışmadan dışlanma ölçütlerini içerecek şekilde katılımcıların ne yolla seçildiği anlatılır. Sadece seçilenlerin değil kimlerin ve neden çalışma dışı bırakıldıkları da belirtilir.. Varsa etik onayın nereden/nasıl alındığı belirtilir. Katılımcılara dair demografik bilgiler de burada verilir.
Kullanılan araçlar: Kullanılan ölçeklerin kimler tarafından ve ne amaçla geliştirildikleri, psikometrik özellikleri, nasıl değerlendirildiği belirtilir.
İşlem: Katılımcılarla nasıl çalışıldığı; tanışma toplantısı, onamların alınması, grup saat ve yerinin planlaması, planlanan ölçüm araçlarının nasıl uygulandığı; çalışma tarihleri; seansların sayısı (Bir tez için yürütülen grup birim sayısı, en az, 3’er birimden oluşan 16 seansı, toplam 48 birimi içermelidir), grup odaklı oturumlar ve sayısı, konu odaklı oturumlar ve sayısı; sosyometri testi yapılmışsa kaç kez hangi oturumlarda, hangi ölçütlerle uygulandığı bu bölümde anlatılmalıdır.
Sonuçların nasıl değerlendirileceği, varsa planlanan istatistik analizin hangi yöntemlerle yapıldığı da bu bölümde belirtilir.
UYGULAMA VE BULGULAR: Bu araştırmanın sonuçları belli uyum ve sıra içinde verilir. Psikodrama oturumları, oturum sonlarında yöneticinin değerlendirmesi (hangi müdahaleyi niçin yaptığını içerecek şekilde) anlatılır. Uygulanan test sonuçları ve bulgular oturumlarla bağlantılandırılarak anlatılır.
Metin içindeki ve tablolardaki istatistik sonuçları açık biçimde yazılır (örn. Puan ortalaması, standart sapma; p<0.05 gibi). Tablo veya şekil varsa numarası ve içeriğini tam olarak yansıtan bir başlık verilmelidir. Metin içi yazısında tablo ve şekil içeriği ile ilgili gönderme yapılırken, tablo veya şeklin numarası parantez içinde belirtilir.
DEĞERLENDİRME-TARTIŞMA: Amaç kısmında oluşturulan sorulara, varsayımlara yanıtlar burada tartışılır. Hem süreçlerin hem de üyelerin gelişim ve değişim örnekleri, araştırma ve kuramsal çalışmalardaki bulgularla birleştirilerek yapılır. Değişimleri etkileyen etmenler yorumlanmalıdır. Araştırmacı kendi bulgularını yorumlarken kullanılan kaynaklarla karşılaştırılma yapar, benzerlikler ve farkları burada tartışır. Bu süreç boyunca sırayla, mevcut araştırmanın soru/ları yanıtlanmaya çalışılır; ilgili literatür ve önceki çalışmaların bu konudaki durumu, yapılan tez çalışmasına benzer ya da aykırı sonuçları ortaya konmaya çalışılır; mevcut çalışmanın güçlü yanları ve sınırlılıkları tartışılır; buradan doğabilecek yeni araştırma önerileri, daha sonra benzer konuda çalışacak kişilere önerilerde bulunulur ve son olarak mevcut çalışmanın uygulama alanında getirdiği yenilikler, sonucun alana nasıl yansıyacağı tartışılır.
SONUÇ VE ÖNERİLER: Çalışmanın ortaya koyduğu tüm sonuçlar kısaca tekrarlandıktan sonra, vurgulanmak istenen ana fikir ya da fikirler dile getirilir. Çalışmanın kanıtlarına dayalı önerileri net bir şekilde ifade edilir.
KAYNAK GÖSTERME İLKELERİ:
Kaynaklar, APA (American Psychological Association) standartları temel alınarak verilmelidir
A-Metin içinde kaynak yazımı
Yazarın soyadı ve yazının yayın tarihi ile belirtilmelidir. Bu durumda kaynaktan alınan bilginin sonunda ve parantez içinde yazar ve tarih arasında virgül konularak gösterilmelidir. Altı yazara kadar ilk göndermede tüm isimler yazılmalı, daha sonra sadece ilk yazarın soyadı “ve ark.” ibaresiyle verilmelidir
Altıdan fazla yazar varsa “ilk isim, ve ark.” şeklinde belirtilmelidir.
İki yazar varsa metin boyunca her ikisi de belirtilmelidir.
İkincil kaynaklardan alıntı yapan bir kaynağa referans veriliyorsa (kaynakçada alıntı yapan kaynağın bütün künye bilgileri verilir), asıl yararlanılan kaynağa göndermede bulunulur (“Gökler’den aktaran Aktaş, 2013”).
Örnekler;
*Doğaner ve Vahip (1994) iki uçlu duygudurum bozukluklarında…..,
*Bu konuda yapılan bir çalışmada (Lin, 2017)…, *…ilgili çalışmalar (Synder ve ark., 1982)…, *…bir çalışmada (Kok ve Reynolds, 2017)…
*Bu konuda yapılan açıklamada… (Kejanlıoğlu, Adaklı ve Çelenk, 2004)…….. yukarıda belirtildiği gibi (Kejanlıoğlu ve ark., 2004)
Aynı yazarın çok sayıda kaynağı varsa, kaynaklar eskiden yeni tarihe doğru sıralanarak yazılır. Aynı tarihli kaynaklarda harf ile sıralama yapılır (Freud, 1915a, Freud, 1915b)
Birden çok kaynak belirtileceği zaman kaynaklar aynı parantez içinde, birbirinden noktalı virgül ile ayrılarak ve yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanarak verilmelidir. Örnek: …… (Crow, 1981; Synder, 1980), … (Crow, 1981; Synder ve ark., 1970).
Film ya da görüşmeden alıntı yapıldığında, filmin adı (tarihi), görüşme yapılanın adı (görüşme tarihi) yazılır.
B- Metin sonunda kaynak yazımı:
Ayrı bir liste olarak ve alfabetik sıra ile verilmelidir. Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve ad(lar)ının baş harf(ler)i arada virgül ile belirtilmelidir. Bunların ardından kaynağın basım tarihi parantez içinde verilmelidir. Dergi isimleri, kitap isimleri ve tez konuları İtalik olarak belirtilir
Yazım örnekleri;
Süreli yayınlar, makalelerden kaynak gösterme:
Yazar/ların soyadı ve adının baş harfi. (Yıl). Makalenin tam adı. Yayınlandığı Derginin Adı (kısaltma kullanılacaksa Index Medicus’dan yararlanılır), cilt no (süreli yayının sayısı), sayı no, sayfa aralığı yazılır.
Anderson, A. K. (2005). Affective influences on the attentional dynamics supporting awareness. Journal of Experimental Psychology: General, 154, 258–281
Kızılkaya, B., Yalçın, O., Ayyıldız, E. H. ve Kayır, A. (2005). Effect of urinary leakage on sexual function during sexual intercourse. Urol Int., 74(3), 250-5.
Oğuzhanoğlu, N. K. ve Özdel, O. (2005) Yaşlılık, huzurevi ve yaşam yolculukları. Türk Psikiyatri Dergisi, 16(2), 124-132.
Bir derginin ek sayısından (supplementum) kaynak gösterme:
Kozkas, H. G, Homberg, L. K., Freed, G. D. ve ark. (1987). A pilot study of MAOIs. Acta Psychiatr Scand, 63 (Suppl. 290), 320-328.
Kitaplardan kaynak gösterme:
Yazar/ların soyadı, adının baş harfi. (Basım yılı). Kitabın adı (Baskı sayısı). Basım yeri:
basımevi-yayınevi, sayfası (gerekirse)
Mussen, P. H., Conger, J. J., Kagan J. & Huston, A. C. (1984). Child development and personality. New York: Harper & Row Publisher.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1990). İnsan-aile-kültür (ss.102). İstanbul: Remzi.
Şimşek, B. K. (2010). Üstün Dökmen’le nehirde: Psikodrama sandalıyla yolculuk, Ankara:
İzgören.
Çok yazarlı ve editörlü bir kitabın bölümünden kaynak gösterme:
Bölümün birinci yazarının soyadı, adının baş harfi ve bölümün ikinci yazarının soyadı, adının baş harfi. (Yıl). Bölümün adı. Birinci editörün adının baş harfleri, soyadı ve ikinci editörün adının baş harfleri ve soyadı (Eds.), Kitabın adı (kaçıncı baskı olduğu), sayfa numarası. Basım yeri: Yayınevi yazılmalıdır.
Meltzer, H.Y., Lowy, M.T. (1986). Neuroendocrin function in psychiatric disorders. P.A.
Berger and H. K. H. Brodie (Eds.), American handbook of psychiatry (2nd ed.), (pp. 110-117).
New York: Basic Books Inc.
Çeviri Kitaplardan kaynak gösterme:
Yazar/ların soyadı, adının baş harfi. (Yılı). Kitabın adı (Baskı sayısı). (Çevirmenin adının baş harfi. Çevirmenin soyadı, Çev.) Basım Yeri: Yayınevi. (Orijinal çalışma basım tarihi)
Yalom, I. D. (1998). Kısa süreli grup terapileri: İlkeler ve teknikler (N. H. Şahin, Çev.). Ankara:Türk Psikologlar Derneği. (Orijinal çalışma basım tarihi 1983)
Dünya Sağlık Örgütü, (1992). ICD-10 Ruhsal ve davranışsal bozukluklar sınıflandırılması. (M. O. Öztürk ve B. Uluğ, Çev. Ed.; F. Çuhadaroğlu, İ. Kaplan, G. Özgen, M.O. Öztürk, M. Rezaki ve B. Uluğ, Çev.). Ankara: Türkiye Sinir ve Ruh Sağlığı Derneği. 1993.
Amerikan Psikiyatri Birliği, (1994). Mental bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı, dördüncü baskı (DSM-IV) (E. Köroğlu, Çev. Ed.). Ankara: Hekimler Yayın Birliği, 1995.
Marineau, R.F. (1994). Moreno’nun katkılarının beşikleri. Moreno’dan Bu Yana Psikodrama içinde (1. baskı) (ss. 81-95) (Ed., P. Holmes, M. Karp, M. Watson. (N.U. Muhtar, Çev. Ed.; H. Deniz, Çev.). Ankara: Nobel, 2013.
Kitap bölümünden kaynak gösterme:
Yazar/ların soyadı, adının baş harfi. (Yıl). Bölümün adı. Kitabın adı (Baskı sayısı) içinde (bölümün sayfa aralığı). Basım Yeri: Yayınevi.
Dökmen, Ü. (1995). Empati. Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati (2. baskı) içinde (ss. 135-172). İstanbul: Sistem.
Sprey, J. (1979). Conflict theory and study of marriage and the family. In Contemporary theories about the family (3rd ed.) (pp. 56-65). New York: Free.
Basılmamış tezler, posterler, bildirilerden kaynak gösterme:
Yazarın soyadı, adının baş harfi . (Yıl). Tezin başlığı (Yayınlanmamış yüksek lisans/doktora tezi). Üniversitenin adı, Üniversitenin Bulunduğu Şehir. YÖK‟den indirilmiş ise URL adresi, künye bilgileri sonuna yazılır.
Sarı, E. (2008). Kültür kimlik ve politika: Mardin’de kültürlerasılık. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
İnternet kaynaklarından kaynak gösterme:
Sadece Internet üzerinden yayınlanan bir dergide yer alan makale kaynak olarak gösteriliyorsa tam yayın tarihi kullanılmalıdır. Makaleye doğrudan ulaşım adresi ve indirilen tarih verilmelidir.
Yazar/ların soyadı, adının baş harfi. (Yayınlanma veya güncellenme tarihi), Makalenin Başlığı.
Yayının adı, cilt (sayı), sayfa aralığı. internet adresi kaydedilmelidir.
Frederickson, B.L. (2000). Cultivating positive emotions to optimize health and well-being. Prevention and Treatment 3(1), 23-42. http://journals.apa.org./prevention/volume3/pre003000-1a.html
İlbaş, Ç. (2004). Siber dünyanın bombacıları. Pivolka, 3(13), 5-6.
http://www.elyadal.org/pivolka/13/siber.html
Filmlerden, görüşmelerden, gazete yazılarından kaynak gösterme:
Yapımcının soyadı, Yapımcının adının baş harfi. (Yapımcı) ve Yönetmenin soyadı, Yönetmenin baş harfi. (Yönetmen). (Yılı). Filmin adı [Film]. Yapım şirketi.
Arroyo, G.M. (2003, 28 July). A time for Prayer. Michael Schuman ile söyleşi. Time. 13 Ocak 2004, http://www.times.com/time/nation/article/0,8599,471205,00.html
Bruni, F. (2003, 26 Aralık). Pope pleads for end to terrorism and war. New York Times, (ss.
21).
DOI Numaralı dergi makalesi
Yazarın soyadı, yazarın adının baş harfi . (Yıl). Makalenin adı. Yayının Adı, Cilt(Sayı), sayfa aralığı. doi numarası:
Uzun, M., Arslan, N. (2015). Eğitim çevre ve aile tutumları üçlemesiyle çocuk yetiştirmede “tabula rasa” kavramı. Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 7, 173-195. Doi:
10.17359/ACED.2015714073
Büyüktaşkapu Soydan, S., Pirpir Alakoç, D., Azak, H. (2017). Aggressive behaviours of 48-to 66-month-old children: predictive power of teacher-student relationship, cartoon preferences and mother attitude. Early Child Development and Care. Doi:10.1080/03004430.2017.1289191
TÜRKÇE-İNGİLİZCE ÖZET
Özetler, sayfa başında tezin başlığı ve yazar adı belirtilerek 250’şer kelimeyi geçmeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Özet bölümü Amaç-Yöntem-Bulgular-Sonuç alt başlıklarını içermelidir. Bu bölüm, okuyucuyu araştırma konusu ve sonuçları hakkında bilgilendirmeyi amaçlar. Özet yazılırken soyutlama ve genellemelerden kaçınılmalıdır. Bu bölümde şekil, tablo ve benzeri görsel araçlara yer verilmemelidir. Özet sayfaları, italik yazı tipi, tablo, şekil, grafik, kimyasal veya matematiksel formüller, semboller, alt veya üst simge veya diğer standart olmayan simge veya karakterler içermemelidir.
Anahtar kelimeler en az 3 en fazla 5 kelimeyi geçmeyecek şekilde verilir. İngilizce özet, Türkçe özetten tam bir çeviri yapılarak verilir
ADAYIN ÖZGEÇMİŞİ: Lisans, yüksek lisans, doktora, uzmanlık alanları ve çalıştığı kurum ya da özel çalışma alanları kısaca aktarılır. Psikodrama alanındaki eğitim süreci, yapılan araştırma ve süpervizyon, özel seminer katılımlarıyla ilgili bilgiler yazılır (Özgeçmiş Formu adaylara ulaştırılacaktır).
Ek not: Türkiye dışında tez yapacakların Dr. Abdülkadir Özbek Psikodrama Dernekleri Federasyonundan bir tez danışmanı ve internet üzerinden süpervizyon alarak tezlerini yürütmeleri mümkündür. Çift tez danışmanı ile tez çalışması yapılabilir.
Tez danışmanı olma ölçütleri: Psikodrama grubu eğitim süreçlerini (Enformasyon, temel, ileri) Dr. Abdülkadir Özbek Psikodrama Dernekleri Federasyonu Eğitim Rehberinde bildirilen saatler doğrultusunda bitirmiş; yardımcı psikodramatist olma sürecini başarıyla (süreci bireysel olarak yönetme, etik ilkelere sahip olma, kuramsal donanım, protokol değerlendirme….) tamamlamış ve ardından bu süreçlerde birlikte çalıştığı grup lideri/liderlerinden olumlu geri bildirim almış olmak.
Tez grubunun, psikodrama eğitimi sürecinde olan katılımcılardan oluşturulması istendiğinde, bu mümkünse de kişi bilgilerinin gizliliğini korumak adına grup protokolleri teze yansıtılmaz ancak istendiğinde jüri üyelerine ve ayrıca saklanmak üzere arşive sunulur.
TEZ KAPAĞI ÖRNEĞİ
Dr. Abdülkadir Özbek Psikodrama Dernekleri Federasyonu [16 punto]
TEZİN ADI [20 punto]
PSİKODRAMA YETERLİK TEZİ [14 punto]
YAZARIN ADI SOYADI [16 punto]
TEZ DANIŞMANI: [14 punto]
ADI SOYADI [16 punto]
İL, YIL [14 punto]
TEZ JÜRİ ONAY SAYFASI
1.JURİ ÜYESİ ADI SOYADI İMZA
2.JURİ ÜYESİ ADI SOYADI İMZA
3.JURİ ÜYESİ ADI SOYADI İMZA